Αξιολόγηση: Στόχος ο εκπαιδευτικός και το δημόσιο σχολείο

Του Θέμη Κοτσιφάκη

Βρισκόμαστε ήδη στη μέση της σχολικής χρονιάς, αλλά η ομαλή λειτουργία των σχολείων εξακολουθεί να αποτελεί ζητούμενο. Σχεδόν 2.000 κενά εκπαιδευτικών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ακόμη δεν έχουν καλυφθεί. Αρκετά σχολεία δεν έχουν τους απαραίτητους πόρους για τη στοιχειώδη λειτουργία τους. Μαθητές στερούνται βασικές υποστηρικτικές εκπαιδευτικές δομές, όπως η ενισχυτική διδασκαλία. Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών όνειρο ήταν και πάει... Οι δαπάνες για την παιδεία μειώθηκαν κατά 33% τη μνημονιακή τριετία 2009-13. Οι εκπαιδευτικοί καθημερινά ωθούνται στην εξαθλίωση και αναγκάζονται να σιτίζονται σε στρατιωτικές λέσχες σαν περιπλανώμενοι φαντάροι. Στα σχολεία μαθητές λιποθυμούν από την πείνα.

Κι όμως, το υπουργείο Παιδείας ισχυρίζεται ότι βρήκε επιτέλους τη μαγική συνταγή, μνημονιακή και αυτή, που θα βελτιώσει την εκπαίδευση. Αγνοεί τα ουσιαστικά προβλήματα, στοχοποιεί τον εκπαιδευτικό ως υπεύθυνο για όλα τα στραβά στην παιδεία και ξιφουλκεί: «Αξιολογήστε τους εκπαιδευτικούς τώρα. Δεν θα κοστίσει τίποτε, θα μας απαλλάξει από μερικές χιλιάδες δημόσιους υπαλλήλους και θα συνετίσει τους υπόλοιπους».

Αυτή, πάνω-κάτω, είναι η λογική του σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών που έδωσε στη δημοσιότητα ο υπουργός Παιδείας. Το σχέδιο αυτό, σε συνδυασμό με τον νόμο 4024/11, εξαρτά με απόλυτο τρόπο τον μισθό και την υπηρεσιακή εξέλιξη των εκπαιδευτικών από το αποτέλεσμα της αξιολόγησής τους. Ταυτόχρονα, τους ωθεί σε έναν χωρίς όρια ανταγωνισμό για το ποιος θα αναδειχθεί «καλύτερος», καθώς προβλέπει ότι οι «προακτέοι» εκπαιδευτικοί δεν θα ξεπερνούν ένα συγκεκριμένο ποσοστό, που θα μειώνεται μάλιστα με υπουργικές αποφάσεις κάθε δύο χρόνια, «ανάλογα με τις δημοσιονομικές δυνατότητες». Είναι σαν να μπαίνει ο εκπαιδευτικός στην τάξη στην αρχή της χρονιάς και να λέει στους μαθητές του: «Όσο καλοί και να είσαστε, όσο καλά να γράψετε στις εξετάσεις, μόνο το 50% από σας θα προαχθεί στην άλλη τάξη»!

Με το σχέδιο αυτό θεσμοθετείται μια απίστευτη γραφειοκρατία, χωρίς καμιά θετική επίπτωση στην εκπαιδευτική διαδικασία. Ποσοτικοποιούνται καθαρά ποιοτικά κριτήρια και αυτό ενέχει το σπέρμα της αυθαιρεσίας από μέρους των αξιολογητών. Αλήθεια, πώς μπορεί να βαθμολογηθεί, σε κλίμακα από το 1 ως το 100, το «κριτήριο των διαπροσωπικών σχέσεων»;

Η βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας δεν εξασφαλίζεται με τον ασφυκτικό έλεγχο, τη χειραγώγηση και την ποινικοποίηση της διδακτικής συμπεριφοράς των εκπαιδευτικών, που επιδιώκει να επιβάλει η κυβέρνηση. Αυτό που χρειάζεται ο δάσκαλος είναι η πολύπλευρη στήριξη, επιστημονική, εργασιακή και οικονομική. Η πολιτεία πρέπει να εμπιστευτεί τους εκπαιδευτικούς, όχι να τους καταδιώκει.

Δυστυχώς, το υπουργείο Παιδείας δεν σταματά σε αυτή την «αξιολόγηση» των εκπαιδευτικών. Τα επόμενα μέτρα που σχεδιάζονται είναι η λεγόμενη αξιολόγηση ή αυτοαξιολόγηση των σχολείων που θα οδηγήσει στην κατηγοριοποίηση, στηνυποβάθμιση και τελικά στο κλείσιμο αρκετών από αυτά. Το σχέδιο της αξιολόγησης, τελικά, συνδέεται άμεσα με το νέο σχολείο της αγοράς, του ανταγωνισμού, της φτηνής κατάρτισης, της αποσπασματικής και επιφανειακής γνώσης που επιδιώκουν να παρέχει. Γι’ αυτό η αντιπαράθεση σε αυτά τα μέτρα είναι ευθύνη όλης της εκπαιδευτικής κοινότητας, ολόκληρης της κοινωνίας.

* Ο Θέμης Κοτσιφάκης είναι γ.γ. του Δ.Σ. της ΟΛΜΕ, μέλος της Ε.Ε. της Education International Europe